Торжества в памят 75 років акциі Вісла

przez adminsl . · Opublikowano 2 maja 2022 · Zaktualizowano 4 maja 2022

30 квітня Стоваришыня Лемків враз зо Стоваришыньом «Руска Бурса» в Ґорлицях упамятнило траґічны подіі, што зачали ся 75 років тому під назвом акция «Вісла», в рамах якой выселено Лемків з іх рідной землі.

* Упамятняючы торжества зачали ся о 10.00 год. під памятником посвяченым Лемкам – жертвам ляґру в Явожні (поставленым през Стоваришыня Лемків пред пятьома роками). Квітя під памятником зложыла делеґация Стоваришыня Лемків в складі: Андрий Копча, Євгеній Габура, Штефан Косовскій, Петро Дзвінчык, Андрий Ковальскій, Богдан Копча, Ваньо Косовскій, Тома Циркот. «Руску Бурсу» репрезентували в Явожні: Павел Малецкій і Адам Шевчык. В імени Уряду Міста Явожна поклін жертвам з Лемковины оддала Секретар Рады Міста – Ева Сіделко-Палечны а в імени Музею Міста Явожна – Директор Пшемыслав Дудзік.

Фот. Андрий Ковальскій

* О год. 14.00 в церкви під покровом Архангела Михаіла в Біличні о. Ярослав Чухта одправил Воскресну Панахіду за душы колишніх жытелів того не істніючого уж лемківского села і за душы вшыткых жертв акциі Вісла. Пак на цмонтери припомнено історию того села, прочытано вершы Івана Головчака Порожня хыжа і Івана Желема Ґазда, заспівано тіж гымн Горы нашы. Стоваришыня Лемків, окрем спомненой уж делеґациі з Чыжыны, репрезентувала Олена Дуць-Файфер, Петро Трохановскіі і Андрий Трохановскій. «Руску Бурсу» репрезентувала єй Ведуча Наталия Малецка-Новак. Долучыли тіж запрошены гості: Штефан Лявинец – Ведучый Світовой Рады Русинів (з Мадяр), і зо Словациі: Петро Медвід – представник Округлого Стола Русинів; Люба Кральова – Директорка Русиньского Музею в Пряшові і єй спілпрацівниці: Яна Трущіньска-Сива і Радослава Ондрейкова; Каріна Муляр – редакторка родом з Мукачева. Были тіж: Данута і Ваньо Дзюбины, Петро Басалыґа, Ярослав Мазур і інчы. В торжествах взяли тіж участ головны представникы місцевого уряду: Війт Ґміны Устя Ґорліцкє (Рускє) – Збігнєв Людвін і Ведуча Рады Ґміны – Йолянта Добек.

* О год. 15.00 під памятником жертвам німецкого і комуністычного террору з Лемковины в Устю Рускым зобрали ся вшыткы приситны на упамятнінях в Біличні, а окрем того долучыл Ведучый Рады Музею Лемківской Культуры в Зындранові – Богдан Ґоч і дальшы представникы Уряду – Віцестароста Ґорлицкій Станіслав Кашык і Секретар Ґміны Устя – Марек Олесь. Присутны были тіж мешканці села Устя. Представлена остала істория повязана з устяньскым памятником, одчытаны тексты Петра Мурянкы Ішол Жолнір і Спомины Семана Мадзеляна. Прозвучал тіж гымн Я Русин был. Вшыткы делеґациі торжественно зложыли квітя під памятником, оддаючы чест тым, кому памятник поставлено.

* О год. 17.00 в Рускій Бурсі в Ґорлицях зобрали ся вшыткы делеґациі і вельо місцевых Лемків. Власти репрезентували: Данєль Янечек – Секретар Міста Ґорлиці, Йолянта Бубак – Радна Рады Міста Ґорлиці і Війт Ґміны Устя – Збіґнєв Людвін. По привитаню участників през ведучых Стоваришыня «Руска Бурса» і Стоваришыня Лемків, Олена Дуць-Файфер коротко схарактеризувала культуровы і достоменностьовы наслідства акциі «Вісла» а Богдан Копча представил розрысуваны на мапах статистыкы односячы ся до выселіня Лемків в акциі «Вісла». Основным пунктом упамятнінь в Бурсі были спомины осіб, што памятали траґічны подіі з 1947 р. З великом увагом вшыткы слухали жывых сідоцтв представляных през вродженого в 1926 р. в селі Долгє пана Димиртия Сабатовича і вроджену в 1939 р. в селі Баниця паню Анну Малецку. Іх дополніньом был фільм з награнями споминів інчых осіб, што пережыли выселіня, але до Бурсы не годны были приіхати. По тых зворушаючых оповіданях голос оддано представникам уряду, якы передали слова спілчутя, зрозумліня і запевніня о прихыльности уряду для діянь Лемків звязаных з підтримуваньом рідной культуры і достоменности. На закінчыня офіцийных торжеств з короткым артистычным проґрамом навязуючым до выселіня выступила бурсяна «Терочка».

Мериторичну сторону упамятнінь приготовила і вела Олена Дуць-файфер
Тексты чытал Петро Мурянка
«Терочку» приготовил Андрий Трохановскій